Zawalcz o powietrze, którym oddychasz
14 listopada już po raz 19. obchodzimy u nas Dzień Czystego Powietrza. Data jest nieprzypadkowa - to początek sezonu grzewczego...Tym bardziej należy przypomnieć sobie, jak negatywnie zanieczyszczone powietrze wpływa na nasze zdrowie i przyrodę, a także co robić żeby poprawiać jego jakość.
W świętokrzyskim głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza jest niska emisja, czyli emisja pochodząca z przestarzałych, pozaklasowych pieców, w których spala się słabej jakości węgiel, muł i odpady. Pyły zawieszone, szczególnie te najdrobniejsze cząstki o średnicy poniżej 2,5 mikrometra, przedostają się wraz z wdychanym powietrzem do płuc, a następnie przenikają do naszego krwioobiegu. Jednak to nie sam pył jest największym zagrożeniem dla naszego zdrowia, ale substancje, które są wraz z nim przenoszone i wnikają do naszego organizmu. Są to przede wszystkim metale ciężkie i rakotwórczy benzo(a)piren.
Benzo(a)piren to organiczny związek chemiczny z rodziny wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, tzw. WWA. Związki WWA wykazują działania kancerogenne i mutagenne. Benzo(a)piren to jeden z najbardziej niebezpiecznych zanieczyszczeń z powodu jego kancerogennych właściwości. Oznacza to, że może przyczyniać się do powstawania chorób nowotworowych. Ze względu na swoje właściwości mutagenne benzo(a)piren może także przyczyniać się do częstszego występowania wad genetycznych u noworodków.
Oprócz troski o zdrowie, w tegorocznym sezonie grzewczym należy też pamiętać, że zgodnie z uchwałą antysmogową w województwie świętokrzyskim nadal obowiązują ograniczenia w zakresie spalania paliw stałych. Zgodnie z nią, nie wolno spalać mułów i flotów węglowych, węgla brunatnego i kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm oraz paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%. Od dnia 1 lipca 2023 r. obowiązuje również zakaz użytkowania kotłów pozaklasowych, tzw. kopciuchów. Przy ich wymianie bezpłatnie doradzą Punkty Konsultacyjne Programu „Czyste Powietrze”, które znajdują się w każdej świętokrzyskiej gminie.
Kiedy jakość powietrza spada powinniśmy ograniczyć intensywny wysiłek fizyczny na zewnątrz. Osoby chore, starsze, kobiety w ciąży oraz małe dzieci, aby unikać negatywnych skutków związanych z zanieczyszczeniem powietrza, powinny unikać przebywania na zewnątrz. Aby chronić siebie i bliskich powinniśmy także ograniczyć wietrzenie pomieszczeń i zapobiegać dalszemu zwiększaniu zanieczyszczenia np. nie palić w kominku, jeśli nie spełnia normy ekoprojektu lub nie jest jedynym źródłem ciepła.
Gdzie sprawdzić aktualną jakość powietrza? Najbardziej wiarygodnym i rzetelnym źródłem są stacje pomiarowe GIOŚ, których pomiary można sprawdzić na stronie https://powietrze.swietokrzyskie.pro/jakosc-powietrza
Żródło: https://www.swietokrzyskie.pro/dzien-czystego-powietrza-oczyscmy-swietokrzyskie-niebo/